วรรณกรรมคำสอยอีสาน

ที่ความหมายของ สอย

     สอย เป็นวรรณกรรมมุขปาฐะ ที่แฝงไปด้วยอารมณ์ขันของคนอีสาน สร้างให้เกิดความสนุกสนาน วรรณกรรมคำสอยมีความเป็นมาพร้อมๆ กับหมอลำกลอน ในปัจจุบันมีคนนำมาใช้กับหมอลำคู่และหมอลำเพลินด้วย ด้วยความมีอิสระเสรีในการสอย แม้คำสอยส่วนมากจะเน้นหนักในเรื่องทางเพศ แต่ชาวบ้านเขาไม่ถือสากัน กลับเห็นเป็นเรื่องขำขันและสนุกสนานมากกว่า คล้ายคลึงกับกลอนเพอะนั่นเอง ขอให้ท่านได้ใช้วิจารณญาณในการศึกษาเรียนรู้ด้วยครับ (ขอให้พยายามอ่านออกเสียง เป็นสำเนียงอีสาน ข้อความทั้งหมดมิได้พิมพ์ผิด แต่พยายามให้ใกล้เคียงกับสำเนียงภาษาพูด)

คำสอยหรือความสอย

สอย... สอย... สาวส่ำน้อยงอยขี่ขอนจิก บาดห่าขอนพาพลิก ... โอ้ย เบิ่งบ่ได้

(กล่าวถึงการไม่สงบเสงี่ยมของสาววัยรุ่น)

สอย... สอย... สาวส่ำน้อยอยากได้ผัวดี เหลียวเบิ่งหีบ่ล้างจักเทื่อ

(เป็นการเปรียบเปรยหญิงที่อยากเจริญก้าวหน้าในชีวิต แต่ไม่พัฒนาตัวเอง)

สอย... สอย... นกแตดแต้บินข้ามปลายตาล ไผได้ผัวทหารผู้นั้นฮักซาติ

         ชาวอีสานเป็นกลุ่มชนที่รักความสนุกสนานเฮฮา ไม่ว่ากิจการงานใดก็แล้วแต่ โดยส่วนมากจะแฝงความสนุกสนานไว้ตลอด อย่างเช่นคำสอยนี้ก็เช่นกัน ในช่วงเวลาหนึ่งอย่างหมอลำที่เป็นศิลปพื้นบ้านอีสาน ในขณะที่ฟังหลอลำกัน

อยู่แล้วเกิดมีอารมณ์คึกคักสนุกสนานก็จะพูดคำสอยขึ้นมาขั้นเป็นจังหวะทำให้บรรยากาศครึกครื้น เมื่อมีผู้กล่าวคำสอยเสร็จแล้ว บรรดาผู้ฟังทั้งหลายก็จะพากันเฮรับพร้อมกันเป็นที่สนุกสนานมาก เช่น

(ล้อเลียนหญิงสาวที่มีคู่รักถูกเกณฑ์เป็นทหาร)

สอย... สอย... นกขุ่มหลี่สี้นกกด สาวนั่งตดแตดโงโล่งโค่ง

(ล้อเลียนการไม่รู้จักสำรวมในการนั่งของหญิงสาว)

สอย... สอย... นกแตดแต้บินข้วมทางรถ สาวนอนตดหีหมอยเพิงเวิ้บ

(การไม่ระมัดระวังในการนอนของหญิงสาว)

สอย... สอย... นกแตดแต้บินข้วมทางเกวียน สาวนักเรียนสี้ครูประจำชั้น คันบ่เฮ็ดจั่งซั้นสิบ่ได้คะแนน

(การประพฤติผิดศีลธรรมระหว่างครูกับศิษย์)

สอย... สอย... หัวสิงไคเป็นกอพะยะ ผู้สาวมักพระ ตกนรกอเวจี

(เป็นการเตือนสติให้สาวเกรงกลัวต่อบาป)

......สอยแบบเสียดสีสังคมการเมืองก็มีครับ....

สอย สอย พี่น้องฟังสอย

หน่วยราชการแบ่งออกเป็นจังหวัด แล้วยังแบ่งเป็นภาค

แบ่งมากๆ จักว่าเฮ็ดอีหยัง เป็นตาซังเอาเหมิดสู่อย่าง

เงินเดือนกะเอา เงินตำแหน่งกะเอา เบี้ยเลี้ยงกะเอา เบี้ยป่วยกะเอา

ราษฎรทุกข์สิตาย เอาหยังครับ เฮอะเฮ่ย จั่งซี้กะว่าสอย

สอย สอย พี่น้องฟังสอย

กฎหมายเมืองเผิ่น บ่คือกฎหมายเมืองโต

กฎหมายเมืองโต คนรวยโกงเป็นหมื่นล้านบ่ติดคุก

บาดคนทุกข์ ลักบักพริกมาตำแจ่วหน่วยเดียว ติดตารางจ้อย

เฮอะ เฮ่ย จั่งซี้กะว่า กฎหมาย